Öz

Giriş

Antiretroviral tedavilerdeki ilerlemeler ve insan immün yetmezlik virüsü ile yaşayan kişilerde (HİYK) beklenen yaşam süresindeki artışla birlikte, sağlıkla ilişkili yaşam kalitesi (SİYK) giderek daha önemli bir konu haline gelmiştir. Bu çalışmada, HİYK’de anksiyete, depresyon ve SİYK’yi belirlemeyi amaçladık.

Gereç ve Yöntem

Bu çalışma; Mart - Kasım 2020 tarihleri arasında Türkiye’deki bir 3. basamak hastane olan Mersin Üniversitesi Hastanesi’nde gerçekleştirilmiş olup 208 HİYK ve 100 sağlıklı birey çalışmaya katılmıştır. SİYK, Kısa Form-36 (SF-36) kullanılarak, depresyon ve anksiyete ise sırasıyla Beck Depresyon Ölçeği (BDÖ) ve Beck Anksiyete Ölçeği (BAÖ) kullanılarak değerlendirilmiştir. Univariate analiz sonuçlarına göre p değeri <0,25 olan ve klinik olarak SF-36 fiziksel bileşen skoru (FBS) ve mental bileşen skoru (MBS) üzerinde risk etmeni olabilecek tüm aday değişkenler seçilerek multivarite lojistik regresyon analizi ile değerlendirildi.

Bulgular

İnsan immün yetmezlik virüsü ile yaşayan kişilerde FBS ve MBS anlamlı derecede düşük (p<0,05), BDÖ ve BAÖ skorları ise anlamlı derecede yüksekti (p<0,05). Depresyon ve anksiyete oranları sırasıyla %31,7 ve %22,1 idi. Anksiyete ve depresyon yaşam kalitesini olumsuz yönde etkilemişti (p<0,05). Multivarite analiz sonucuna göre, kadın cinsiyet [FBS için p=0,040, odds oranı (OR): 3,115, %95 güven aralığı (CI): 0,109-0,949; MBS için p=0,033, OR: 4,200, %95 CI: 0,063-0,893], poliklinik kontrollerine gelmeme (FBS için p=0,025, OR: 2,397, 95% CI: 1,114-5,159; MBS için p=0,017, OR: 3,407, 95% CI: 1,250-9,282), depresyon (FBS için p=0,001, OR: 3,479, %95 CI: 1,612-7,508; MCS üzerindeki risk hesaplanamamıştır) ve anksiyete (FBS için p=0,042, OR: 2,597, 95% CI: 1,035-6,518; MBS için p=0,001, OR: 6,745, 95% CI: 2,153-21,124) hem düşük FBS hem de MBS ile ilişkili faktörlerdir.

Sonuç

Çalışmamızda, HİYK’de anksiyete ve depresyon düzeyleri yüksekti ve SİYK üzerinde olumsuz etkisi olmaktadır.