Özet
Giriş: Çocuklarda görülen ishal olgularının yaklaşık %70-80’inde virüsler etken patojendir. Viral gastroenterit etkenleri, özellikle iki yaş altında rotavirüs ve adenovirus 40, 41; her yaştaki bireylerde ise salgınlara neden olabilen norovirüs ve sapovirüs’tür. Çalışmamızda Koronavirüs hastalığı-2019 (COVID-19) pandemi önlemlerinin çocuk yaş grubunda akut gastroenteritin başlıca viral etkenleri olan rotavirüs ve enterik adenovirusün görülme sıklığını ne kadar etkilediğinin araştırılması amaçlanmıştır.
Yöntem: Çalışmamız için Tatvan Devlet Hastanesi mikrobiyoloji laboratuvarına akut gastroenterit şüphesiyle 18 yaşından küçük hastalardan gönderilen rotavirüs ve enterik adenovirüs çalışılan gaita örnekleri dahil edildi. Bu amaçla pandemi öncesi bir yıl (01.03.2019-29.02.2020) ve pandemi dönemi bir yıl (01.03.2020-28.02.2021) içerisinde gönderilen gaita örnekleri retrospektif olarak tarandı. Hastalar rotavirüs ve adenovirüs görülme sıklığı, yaş, cinsiyet ve görüldüğü mevsim açısından değerlendirildi.
Bulgular: Pandemi öncesi toplam 1.438, pandemi dönemi toplam 345 pediatrik hastadan akut gastroenterit şüphesiyle gaita örneği gönderilmiştir. Pandemi dönemi gönderilen aylık gaita örnek sayısı pandemi öncesi döneme göre anlamlı olarak azalmıştır. Pandemi öncesi dönemde adenovirüs görülme oranı %1,8 (n=26), rotavirüs görülme oranı %12 (n=173) olarak bulunmuştur. Pandemi döneminde ise adenovirüs %0,8 (n=3), rotavirüs %8,6 (n=30) oranında görülmüştür (sırasıyla p=0,215; p=0,080). Pandemi döneminde analiz edilen dışkı örneklerinde önemli bir düşüş olduğu gözlendi (p<0,001). Rotavirüs pozitiflik oranları pandemi döneminde Ekim (p=0,001), Kasım (p=0,04) ve Aralık (p=0,04) aylarında pandemi öncesi aynı aylara göre anlamlı derecede düşük bulundu.
Sonuç: Sonuç olarak, sosyal mesafeyi korumak, maske takmak, hijyen kurallarına uymak gibi COVID-19 pandemisine yönelik önlemler, akut gastroenterit insidansını ve dolayısıyla pandemi döneminde analiz edilen dışkı örnek sayısını azaltmış olabilir. Pandemi döneminde alınan önlemler, çocuklarda intestinal virüs enfeksiyonlarını önlemeye yardımcı olabilir.
