Özet
Hepatit B virüsünün (HBV) gebelikte ve perinatal dönemde anneden bebeğe geçişi önemli bir halk sağlığı problemidir. HBV ile yaşamın erken döneminde karşılaşmış olmak yüksek oranda kronikleşmeyle sonuçlanmaktadır. Bu nedenle gebelikte hepatit B yüzey antijen (HBsAg) pozitifliği saptanan tüm annelerin bebeklerine doğumda HBV aşısı ile birlikte hepatit B hiperimmünoglobulin (HBIG) uygulaması şarttır. Ancak, aktif ve pasif immünizasyon uygulanmasına rağmen yine de bazı bebeklerde HBV enfeksiyonu gelişebilmektedir. Bu derlemede yazısında gebelikte HBsAg pozitifliği saptanması ile bebekte HBV enfeksiyonu gelişmesine ilişkin risk faktörleri, HBsAg pozitifliğinin anneye ve bebeğe etkileri; gebelikte, doğum sırasında ve sonrasında yapılması gereken uygulamalar ve izlem algoritmine ilişkin literatür araştırması yapılmıştır. Bu amaçla son beş yıl içinde gebelikte HBsAg pozitifliğine ilişkin derlemeler, makaleler ve olgu serileri incelenmiştir. Günümüzde birçok ülkede gebelikte HBsAg bakılması halen istenen düzeyde değildir. Gebelikte HBsAg pozitifliği bilinmeyen olguların bebeklerine gerekli immünizasyon uygulanamadığı için bu bebeklerde kronik enfeksiyon gelişebilmektedir. Gebelikte hepatit B e-antijen (HBeAg) pozitifliği ve HBV DNA’nın >106 IU/ml olması; bunun yanı sıra önceki bebeğinde kronik HBV enfeksiyonu varlığı, bebeğe bulaşmada önemli risk faktörleridir. Bu annelerin bebeklerinde bazen aşı+HBIG’ye rağmen bebeğe geçiş söz konusu olabilmektedir. Bu nedenle günümüzde üçüncü trimestrde HBV DNA düzeyi >106 IU/ml olarak saptanırsa bebeğe geçişi azaltmak için lamivudin, telbivudin veya tenofovir gibi antiviral ilaçlar başlanması ve viral yükün düşürülmesi önerilmektedir. Hepatit B yüzey antijeni pozitif gebelerin gebelikleri sırasında erken doğum, erken membran rüptürü ve kanama varlığı diğer gebelere göre biraz daha fazla görülebilmektedir. Doğumun sezaryenle veya normal doğum şeklinde yapılmasının bulaşmadaki rolüne ilişkin çelişkili yayınlar ve derlemeler bulunmakla birlikte az bir farklılıkla sezaryenle doğumun daha fazla önerildiği gözlenmektedir. Sonuç olarak, tüm gebelerde gebeliğin hangi ayında olursa olsun HBsAg tetkiki mutlaka yapılmalı, pozitiflik saptanan gebelerin bebeklerine doğumda hemen aşı+HBIG uygulanmalıdır. Hepatit B yüzey antijeni pozitif gebede HBeAg pozitifliği varsa, gebeliğin 28. haftasından sonra HBV DNA >106-7 IU/ml ise ve önceki çocuklarında kronik HBV enfeksiyonu varsa son trimestrde antiviral kullanılması düşünülmelidir.
