Özet

Giriş: Gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerdeki İnsan bağışıklık yetmezlik virüsü ‘Human immunodeficiency virus’ (HIV) pozitif hastalarda, fırsatçı enfeksiyonlar sıktır. Tüberküloz fırsatçı enfeksiyonların en önemlilerinden birisidir. Hastalık HIV enfeksiyonunun ilerleyişini hızlandırmakta ve ‘Acquired immunodeficiency syndrome’ (AIDS) tanımlayıcı hastalıklar arasında yer almaktadır. Bu çalışmada HIV enfekte hastalarda gelişen tüberkülozun kliniği ve seyrinin ortaya konulması ve iki durumun birlikteliği hakkında deneyimlerimizin sunulması amaçlanmıştır.

Gereç ve Yöntem: Çalışmaya 1998 ile 2015 yılları arasında kliniğimizdeki HIV/AIDS olgularında tüberküloz saptanan hastalar dahil edildi. Demografik ve klinik veriler retrospektif olarak elde edildi.

Bulgular: Kliniğimizde 1998-2015 tarihleri arasında 262 HIV enfekte hasta (%75,2 erkek, %24,8 kadın) takip edilmiş, bu hastaların 15’ine (%5,7) tüberküloz tanısı konulmuştur. Tüberkülozlu hastaların 13’ü (%87) erkek ve ikisi (%13) kadın olup, yaş ortalamaları 43±10 yaş olarak belirlenmiştir. Hastaların 12’si (%80) pulmoner tüberküloz, ikisi (%13) miliyer tüberküloz ve biri (%7) tüberküloz menenjit tanısı almıştır. Üreyen kökenlerden birinde rifampisine orta derece duyarlılık mevcut iken, diğerlerinde ilaç direnci saptanmamıştır. Üç hasta tüberküloz tedavisi almakta iken kaybedilmiş, %40 hastada iyileşme sağlanmıştır.

Sonuç: HIV enfeksiyonu ile birlikte ortaya çıkabilen çok sayıda fırsatçı enfeksiyon vardır. Bunlardan en önemlisi, Türkiye için de önemli bir sorun olan tüberkülozdur. İki hastalığın birlikteliği, tedavi uyumu, HIV enfeksiyonunun prognozu, ilaç etkileşimleri ve ilaç yan etki sıklığı ile dirençli tüberküloz sıklığında artış gibi sorunları da beraberinde getirmektedir. Bu nedenle HIV enfekte hastalarda tüberkülozun erken tanısı kadar, reaktivasyonunun önlenmesi konusunda alınacak tedbirlerin önemi de akılda tutulmalıdır.