Özet
Çok ilaca dirençli tüberküloz (ÇİD-TB) ve yaygın ilaca dirençli TB (YİD-TB) az sayıda tedavi seçenekleri ve uzun tedavi süresi nedeniyle çok sorunlu klinik durumlardır. Hem zor ve uzun tedavi süreci nedeniyle hem de sosyo-ekonomik özelliklerinden dolayı global bir halk sağlığı sorunudur. Son tedavi seçeneklerini değerlendirmek kadar yeni stratejileri idare etmek de kolay değildir. Bu yazıda son tedavi seçenekleri, TB"nin ilaca dirençli formları ile baş edebilmek için yeni ilaçlarla birlikte yeni stratejiler, başka amaçla kullanılan ilaçların bu hastalık için değerlendirilmesi, cerrahi, beslenme desteği, lazer tedavisi, konakçı merkezli tedaviler, immünomodülasyon, gen tedavileri, hücresel tedaviler ve faj tedavisi gibi bazı tamamlayıcı teknikler derlenmiştir.